Sau gần ba thập niên biến mất, con cheo cheo quý hiếm tái xuất hiện ở miền Trung VN

Một con cheo cheo được chụp hình bởi máy ảnh do các khoa học gia lắp đặt trong rừng trong mùa hè năm nay tại miền Trung Việt Nam. (Global Wildlife Conservation)

Một loài động vật nửa nai nửa chuột hai màu lông, có kích thước bằng một con thỏ, được gọi là con “cheo cheo” đã được nhìn thấy lần đầu tiên sau gần 30 năm biến mất ở miền Nam Việt Nam. Các khoa học gia từng lo ngại loài vật quý hiếm này có nguy cơ tuyệt chủng thì nay họ rất phấn khởi khi báo tin cho báo chí thế giới cùng biết.

Hai nhân viên đang lắp bẫy chụp hình để chụp ảnh con cheo cheo trong rừng tại tỉnh Khánh Hòa. (An Nguyen/ Global Widlife Conservation)

Một con cheo cheo lưng bạc, hay cheo cheo Việt Nam, đã lọt vào ống kính máy quay ở khu rừng Việt Nam. Khám phá này được công bố hôm thứ Hai, 11 tháng 11, trên tạp chí khoa học Nature Ecology & Evolution.
Lần chót con cheo cheo lưng bạc được nhìn thấy ở Việt Nam là hơn 25 năm, bởi một nhóm các nhà nghiên cứu Việt Nam và Nga. Lúc đó họ đã tịch thu một con cheo cheo từ mộtngười thợ săn.
Ông An Nguyễn, một khoa học gia làm việc với tổ chức Bảo Tồn Động Vật Hoang Dã Toàn Cầu (Global Wildlife Conservation), nói với tạp chí, "Loài vật này từ lâu gần như chỉ xuất hiện trong trí tưởng tượng của chúng tôi. Nhưng nay chúng tôi đã khám phá ra rằng chúng vẫn còn sống ngoài đó. Đó là dấu hiệu đầu tiên cho thấy chúng không bị tuyệt chủng. Giờ đây chúng tôi sẽ nhanh chóng tìm ra cách bảo vệ chúng hay nhất."

Ông An Nguyễn cho biết thêm, “Chúng tôi hoàn toàn không chờ đợi, thành thử tôi rất ngạc nhiên và vui mừng khi xem bẫy máy ảnh và nhìn thấy một con cheo cheo lưng bạc.”
Tin này gây nhiều chú ý khi được nhiều nhật báo và đài truyền hình trên thế giới đồng loạt đưa tin và gọi con cheo cheo mới được phát hiện là con hươu chuột.
Chẳng hạn báo Guardian tại Anh loan tin: “Loài hươu chuột biến mất gần 30 năm được tìm thấy còn sống ở Việt Nam.”

Cheo cheo nghi tuyệt chủng bất ngờ xuất hiện sau 30 năm ở Việt Nam. (Global Wildlife Conservation)

Trang mạng của tạp chí National Geographic viết: “Hươu chuột xuất hiện sau khi mất tích cả một thế hệ.”
Còn đài CNN viết tựa: “Loài giống hươu nhỏ tưởng biến mất gần 30 năm lần đầu tiên lọt vào ống kính camera.”
Các nhà khoa học của tổ chức GWC đã liệt loài vật nhỏ giống con nai, có kích thước của con thỏ này vào danh sách "25 loài vật có nguy cơ biến mất." Lý do là chúng bị mất môi trường sống và bị săn bắt ráo riết để buôn bán bất hợp pháp.
Vào mùa xuân năm nay, một con cheo cheo mới được phát hiện bị mắc vào chiếc bẫy được sử dụng phổ biến ở miền Trung.

Ông An Nguyễn đã phỏng vấn những thợ săn và nhân viên kiểm lâm tại ba tỉnh miền Trung, kể cả tỉnh. Dựa theo những thông tin từ các cuộc phỏng vấn, nhóm khoa học gia của tổ chức bảo tồn thế giới đã lắp ba máy chụp hình. Trong vòng năm tháng, họ bắt được 275 tấm ảnh của con cheo cheo. Phấn khởi khi thấy những hình ảnh của con thú hiếm quý, họ đã lắp thêm 29 chiếc camera trong cùng các khu vực và rồi có được 1,881 bức ảnh của giống hươu chuột này.

Cho đến nay họ chưa biết rõ có bao nhiêu con cheo cheo trong khu rừng.
Cheo cheo là động vật móng guốc nhỏ nhất thế giới, có kích thước tương đương con mèo nhà. Theo tổ chức GWC, loài vật này nhút nhát và cô độc, có hai chiếc răng nanh nhỏ và thường nặng dưới 4.5 kg (10 pounds). Mặt nó nhìn giống con chuột nên có tên gọi là hươu chuột.
Cheo cheo được ghi chép đầu tiên vào năm 1910 bắt nguồn từ bốn mẫu vật thu thập được quanh Nha Trang. Đến năm 1990, một con cheo cheo được tịch thu từ một thợ săn ở miền Trung Việt Nam.